Mikro İhracat Nedir, Avantajları Nelerdir?

Son yirmi yılda bilişim teknolojilerinde özellikle internet ve telekomünikasyon sistemlerinde görülen gelişmeler küresel boyutlarda insanlar, şirketler ve devletler arasındaki sınırları ortadan kaldırdığına tanık olundu.

Dijital teknolojinin gelişmesi ile dünyadaki ticaret kavramı da şekil değiştirip küresel teknolojik değişime uyum sağlayarak ticaret dünyasına e-ihracat, e-ticaret, mikro ihracat gibi yeni kavramlar kazandırdı.

Bu dijital dönüşüm fırsatını etkin bir şekilde değerlendirebilen ülkelerde görüldüğü gibi devletler ekonomik ve stratejik bir üstünlük sağladı.

“Geleneksel” veya genel esaslar çerçevesinde denilen yöntemlerle ihracat yapan KOBİ’ler genellikle bir gümrük müşavirlik şirketinden profesyonel hizmet alırlar ve gümrük müşavirinin yardımıyla gümrük beyannamesinin düzenlenmesi, beyannamenin ihracatçı birliğe onaylatılması gibi birçok prosedürle uğraşmak durumunda kalırlar.

Mikro ihracatta ise, ürünlerin sadece Türkçe fatura aslı ve İngilizce nüshası ile yetkili kargo şirketlerine teslim edilmeleri yeterlidir.

Yetkili kargo şirketi, “operatör” sıfatıyla gönderici KOBİ adına herhangi bir ek ücret almadan ETGB düzenleyip ürünlerin gümrük işlemlerinin yapılmasını sağlar. Firmaların ETGB sistemi ile yapılan mikro ihracat işlemleri sonrasında KDV iadeleri de kolaylıkla alınabilir.

Mikro ihracatın satış sürecine sağladığı hızdan ve minimum bürokrasi avantajından yararlanabilmek için ETGB düzenlemeye yetkilendirilmiş kargo şirketlerinin kullanılması şarttır.

Firmalar kendileri veya gümrük müşavirleri aracılığıyla ETGB sistemi üzerinde işlem yapamazlar.

Mikro ihracatın girişimciye sağlayacak avantajları özetlenecek olursa;

• Gümrük müşavirliği (beyanname) ve ardiye ücreti ödenmesine gerek kalmaz.
• Vekâletname gerektirmez.
• Evrak işleriyle uğraşmayıp zamandan tasarruf edilmesini sağlar.
• Firmanın gönderilerden KDV iadesi almasını sağlar
• Firmalar hafta sonu da gönderi yapılabilir.

şeklinde sıralayabiliriz.

Merkez Bankası Genelgesi

İhracatçının serbest kullanımına bırakılan dövizler

MADDE 22 – (1) Hizmet ihracatı, transit ticaret, Türkiye’de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan satış, Türkiye’de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satış, mikro ihracat ve serbest bölge işlem formu kapsamında gerçekleştirilen 5.000,- ABD doları veya karşılığı döviz ya da Türk lirasını geçmeyen tutardaki ihracat işlemlerinde bedellerin tamamının tasarrufu serbesttir.

Mikro İhracat Nedir?

İhracat kavramının çok eski olmasına karşın Mikro İhracat kavramı ve gelişimi son yıllarda özellikle internetin yaygınlaşmasının başladığı 1990 yıllarının ortalarından sonra önem kazanmaya başladı.

Küreselleşmenin bir sonucu olarak ülkeler arası etkileşimin ve iletişimin yoğunlaşması ticari faaliyetlerde bazı kavramların önemini yitirmesine sebep olurken bazı kavramların da daha ön plana çıkmasına neden oldu. Mikro ihracat kavramı gün geçtikçe ve elektronik ticaret işlemleri arttıkça önemi artan kavramlardan bir tanesidir ve öyle görünüyor ki gelecekte İhracat kavramından çok daha ön planda olacağa benziyor.

Mikro ihracat için kapsamlı bir tanım yapılmamakla birlikte ihracat kavramının sınırları daraltılmış ve belirli bir çerçevede tanımlanmış diyebiliriz.

ETGB (Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi) Nedir? 

ETGB, havayolu ve karayolu ile posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen/giden eşyanın gümrük işlemlerinde kullanılan ve gümrük beyanına ilişkin tüm işlemlerin elektronik ortamda yürütüldüğü, kağıt çıktı aranmayan bir uygulamadır.

ETGB beyanını alıcılar ve göndericiler adına yetkilendirilmiş hızlı kargo operatörleri yapmaktadır. Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi (ETGB) Uygulaması kapsamında; - Mikro ölçekte ihracat yapan ihracatçılarımızın gümrük beyanı maliyetleri azaltılarak ihracat yapmaları ve vergi iadesi almaları sağlanır.

Mikro ihracat işlemlerinin sağladığı kolaylıklar:

• Evrak kolaylığı sebebiyle zaman tasarrufu
• KDV iadesi alması sağlanması
• Alıcıların ürünlere çabuk ulaşması
• Gümrük kolaylığı
• Hafta sonu gönderi imkânı
• İhracatta ihracatçı birliği onayı aranmaz

Nasıl Mikro İhracat Yapılır? 

20 Temmuz 2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Posta ve Hızlı Kargo Taşımacılığı ile ilgili düzenlemeye göre; İhracatta Posta ve Hızlı Kargo Taşıyıcılar yani operatörler tarafından elektronik ortamda düzenlenen bir beyan. Kargo firmaları da dolaylı temsil yoluyla 300kg ve 15000 EUR değere kadar ihracat gönderileri için ETGB' (Elektronik Ticaret gümrük Beyanı )li Hızlı İhracat hizmeti vermeye yetkilidir.

Operatör, kendisine tanınan yetki kapsamında yapacağı beyanlarda, yurtdışından gelen ürünlerde alıcı, yurtdışına gönderilen ürünlerde ise gönderici ile birlikte müteselsilen sorumlu olup ve ürünlerin cinsi ve tanımları ile değerlerinin doğru ve eksiksiz bir şekilde beyan edilmesi taşıyıcı operatörün sorumluluğundadır.

Mikro ihracata konu olan mallar express taşıyıcı firmalarının taşımakla yükümlü olduğu ve ihracatı yasak olmayan mallar dışında farklı rejim gerektiren; fuar & sergi, tamire giden eşya, bedelsiz, hediye, dahilde işleme, hariçte işleme gibi ihracatlar (tamir amaçlı, geçici, fuar, vb.) ve kısıtlamalı, izne tabii, denetime bağlı ürünler (gıda, ilaç, kimyasal ürünler vb.) kapsam dışında tutulmuştur.

İhracı Yasak Mallar Hangileridir?

İhracat için ürün analizi yapılırken e-ticaretin karşılıklı yapılacağı her iki ülkenin de ihracat için yasaklı olan ya da özel izne tabi olan ürünler listesi incelenmesi faydalı olur.

Bu sayede yapılacak olan e-ticaret sürecinin daha sorunsuz bir şekilde işlemesi sağlanır.

Türkiye için İhracı yasak olan mallara bakıldığında başta:

• Kültür ve tabiat varlıkları (Eski eserler)
• Hint keneviri
• Tütün tohumu ve fidesi
• İhracı ön izne bağlı mallar listesinde yer alan türler hariç bütün av ve yaban hayvanları (canlı ve cansız olarak ve tanınabilir en küçük parçaları ile bunlardan mamul konfeksiyon)
• Ceviz, dut, kiraz, armut, erik, porsuk, dışbudak, karaağaç ve ıhlamur adlı ağaç türlerinin kütük, tomruk, kereste, kalas ve taslak olarak ihracı 
• Doğadan toplanan doğal çiçek soğanları
• Odun
• Sığla (liquidambar orientalis)
• Yalankoz (pterocarya carpinifolia)
• Datça hurması (Phoenix the ophrasti crenter)
• Zeytin (tescili yapılmış ve Milli Çeşit Listesi'nde yayımlanmış olan çeşitlerinin yurt içinde sertifikalandırılmış olanları hariç), incir (tescili yapılmış ve Milli Çeşit Listesi'nde yayımlanmış olan çeşitlerinin yurt içinde sertifikalandırılmış olanları hariç), fındık, antep fıstığı, asma (sultani çekirdeksiz) fidanları
• Salep (toz, tablet ve her türlü formda)

Taşınması Kargo Şirketlerince Yasak Olan Maddeler

Uluslararası teslimatı yasak olan mallar için express kargo şirketlerince taşınmalarının ve teslimatlarının yasak olan eşyaları ayrıca kargo şirketlerinden öncesinde öğrenilmesi tavsiye edilir.

Mikro İhracat İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

• Bir adet dolaylı temsil yetki belgesi
• Genel Talimatların ekinde imza sirküleri kopyası eklenmelidir ve Orijinal Dolaylı temsil belgesi ile bir defaya mahsus operatöre yollanmalıdır.
• İhracat bilgi formu
• Orijinal maliye onaylı Türkçe fatura (Eşyanın detaylı Türkçe tanımı, cinsi, türü her kalem için ayrı ayrı belirtilmelidir.)

Hangi Gümrüklerden Yapılabilir?

Kara yolu ile hızlı kargo taşımacılığına konu eşyanın gümrük işlemleri, İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü bağlantısı İstanbul Havalimanı Gümrük Müdürlüğü, Atatürk Havalimanı Kargo Gümrük Müdürlüğü, Sabiha Gökçen Havalimanı Gümrük Müdürlüğü ve Muratbey Gümrük Müdürlüğü ile Orta Akdeniz Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü bağlantısı Mersin Gümrük Müdürlüğünden gerçekleştirilir.

KKTC ile Türkiye arasında düzenlenen Mikro İhracat

Kara yolu ile kargo taşımacılığı, Gönderi başına kıymeti 7500 Avro'yu geçmeyen ihracat rejimine konu eşya, için, ilgili rejime girişe ilişkin Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi (ETGB) düzenlenir.

Yetkili gümrük idareleri Orta Akdeniz Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü bağlantısı Mersin Gümrük Müdürlüğü, Adana Gümrük Müdürlüğü ve Taşucu Gümrük Müdürlüğüdür.

Gümrük mevzuatları ve yasal sorunlar

Türkiye’de 2012 yılından beri firmaların e-ihracat faaliyetlerini ve süreçlerini kolaylaştırmak amacıyla uygulanan, ürünlerin hızlıca yurtdışına gönderimini sağlayan Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi (ETGB) uygulaması firmaların maliyetlerini azaltmaktadır. Fakat bu beyannamenin ürünün gönderildiği ülke gümrüğünde herhangi bir kolaylaştırıcı faktörü bulunmuyor.

 “İhracat işlemlerinizde Mikro ihracat kolaylıklarından faydalandınız mı? Faydalandıysanız ne gibi kolaylıklar sağladı?” sorularına verilen cevaplara bakıldığında uygulamanın sağladığı kolaylıkların başında sürecin hızlanması ve KDV iadesi gibi olanakları görülmektedir.

“Evet. Mevzuata uygunluk açısından rahat ettik. Fakat mikro ihracatta faturanın her durumda alıcıya gitmesi bizi zora sokuyor. Kişiselleştirilmiş, hediyelik ürünler sattığımız için sıklıkla müşterilerimiz aldığı ürünün doğrudan hediye edilecek kişiye gönderilmesini ve gönderimin içine fatura konmamasını talep edebiliyorlar. Bunu mikro ihracatta yapamıyoruz. Ürünü “gift” veya “sample” gibi göndermemiz halinde de alıcının ülkesinde gümrük sorunları yaşayabiliyoruz. Gönül isterdi ki mikro ihracatta da “paperless delivery” gibi bir seçenek olsaydı. (Ev Tekstili )

“Hayır, çok da bir kolaylık yok, evrak için benim ve muhasebenin extra uğraşısı gerekli, kargoda 1-2 gün gecikiyor, küçük tutarlı satışlarımız olduğundan henüz bu nedenlerle başlayamadık. ”( Tasarım )

“Evet gönderilerin çok hızlı bir şekilde alıcılara ulaşması olumlu.”  (Ev Dekorasyon )

“Kolay ve hızlı ihracat yapabilme olanağı ve KDV iadesi almayı sağlıyor.”  (Bilişim Teknolojileri.)

“Faydalanıyorum. Daha hızlı ve zahmetsiz bir çözüm sunuyor.”  (Tekstil)

“Faydalanmadım. Faydalanma konusunda istekliyim ancak süreç çok zorlu ve karmaşık görünüyor.” (Tasarım)

Mikro ihracat uygulamasından yararlanan girişimcilerin bir kısmı uygulamanın faydası olduğunu belirtirken bir kısmı da faydalı ama yetersiz bulabiliyor.

Yapılacak düzenlemelerle uygulamanın iyileştirilmesi ve işlemlerde yaşanan aksaklıkların giderilmesiyle daha fazla kullanıcıya fayda sağlaması adına kapsayıcı olabilir mi, ilerleyen süreçlerde görülecektir.