CITES NEDİR?

CITES, yabani hayvan ve bitki türlerinin nesillerinin, ticaret yoluyla tehlikeye girmesini önlemek için 1973 yılında kabul edilmiş olup ülkemizin de 1996 yılında taraf olduğu uluslararası bir sözleşmedir.

CITES Sözleşmesi, tam adıyla “Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme” (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora), olup dünyanın en önemli çevre koruma anlaşmalarından biridir.

Resmi WEB sitesi: https://cites.org/eng

Amacı;

• Yabani hayvan ve bitkilerin kontrolsüz ticaretini önlemek,
• Nesli tehlikede olan türlerin sürdürülebilir şekilde korunmasını sağlamak,
• Uluslararası ticarette yasal belge ve izin sistemi oluşturmak.

CITES Belgesi Nedir?

CITES belgesi, nesli tehlike altında olan hayvan ve bitki türlerinin yasal yollarla elde edildiğini, ticaretin ekosisteme zarar vermediğini ve uluslararası mevzuata uygun olduğunu gösterir ve ithalat, ihracat veya yeniden ihracat yapılırken beyanı zorunludur. CITES, hem doğayı koruma hem de uluslararası ticarette yasal güvence sağlama açısından kritik bir belgedir.

Belgenin temel amacı, yabani hayvan ve bitki türlerinin yok olmasını engellemektir.

CITES Belgesi Gerektiren Ürünler;

CITES kapsamındaki ürünler genellikle yabani hayvan ve bitki kökenli olur. Örneklemek gerekirse;

Hayvansal Kökenli Ürünler

• Fildişi, kaplumbağa kabuğu, yılan veya timsah derisi ürünleri (çanta, ayakkabı, kemer, cüzdan vb.)
• Egzotik kuşlar ve tüyleri
• Canlı sürüngenler, amfibiler, balıklar (örneğin bazı papağan türleri, iguanalar)
• Postlar, deriler, tahnit edilmiş (mumyalama yapılmış) hayvanlar

Bitkisel Kökenli Ürünler

• Orkide türleri
• Kaktüs türleri
• Ağaç türleri: Özellikle maun (mahogany), pelesenk (rosewood / dalbergia) gibi tropik ağaçlardan üretilen mobilya, müzik aleti, süs eşyaları
• Ginseng, aloevera ve benzeri koruma altındaki bitkiler

Cites türlerini kontrol edebilmek için: https://checklist.- cites.org/#/en

Belgesiz İşlem

CITES kapsamındaki bir ürünü belgesiz ithal veya ihraç etme durumunda:

• Gümrükte el koyma, İdari para cezaları, Ceza davaları ve Şirketler için ithalat/ihracat izinleri iptallerine yol açabilir.
• Özetle:

CITES Belgesi Nereden Alınır?

Ülkemizde Başvurular genellikle “Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel müdürlükleri” üzerinden yapılır ve kurum tarafından bakanlığa iletilir.

Başvuru için gerekli belgeler Temel Belgeler ve Ek Belgeler olarak ayrılabilir;

A. Temel Belge/Bilgiler (her başvuru için)

• CITES başvuru formu
• Başvuru dilekçesi
• Ürünün fatura veya proforma faturası
• Türün bilimsel (Latince) adı
• Ürünün menşei (doğadan mı, yetiştirme mi, üretim mi)
• Fotoğraf veya teknik özellikleri (örneğin ahşap mobilya, deri çanta vb.)

B. Ek Belge/Bilgiler (duruma göre)

• Menşe şahadetnamesi
• İthalat veya ihracat sözleşmesi
• Daha önceki CITES izin belgesi (varsa)
• Nakliye veya taşıma belgesi
• Gümrük beyannamesi (yeniden ihracatta)

Başvuru için: citesbasvuru.tarimorman.gov.tr

Belge Alındıktan Sonra

• CITES belgesi yalnızca belirtilen ürün, miktar ve süre için geçerlidir.
• Belge gümrük işlemlerinde ibraz edilmelidir