İHRACAT BEDELLERİNİN YURDA GETİRİLMESİNDE MAHSUPLAŞMA
2018-32/48 sayılı Tebliğ’de dış ticaret mevzuatı hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilen mal ihraç ve ithalinde, tarafların aynı kişiler olması ve ihraç bedellerinin yurda getirilme süresi içinde kalınması kaydıyla, mal ihraç ve ithal bedellerinin bankalarca mahsubunun mümkün olduğu belirtilmiştir.
Söz konusu düzenleme de tarafların aynı kişi olması kaydıyla mahsuplaşmaya izin verildiğinden ve uygulamada ithalat yapılan firma ile ihracat yapılan firmaların çoğu zaman farklı olması nedeniyle ihracat bedellerinde mahsuplaşma sınırlı kullanıma sahipti.
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın; 14.8.2023 tarih ve 2377906 sayılı yazısı ile İhracat Genelgesinin “İndirim ve mahsup işlemleri” başlıklı 21 nci maddesinde değişiklik yapılmıştır. Dâhilde İşleme Rejimi kapsamında yurt dışından geçici olarak ithal edilen ve işçilik uygulanarak ihraç edilen mallara ilişkin işlemlerde ihraç bedellerinin yurda getirilme süresi içinde kalınması kaydıyla, ilgili GB'lerin birer örneğinin/GB bilgilerinin bankalara ibrazı durumunda tarafların aynı kişiler olması şartı aranmaksızın mal ihraç ve ithal bedellerinin yurda getirilmesine gerek kalmadan bankalarca mahsubu mümkün hale getirilmiştir.
Bu kapsamda; Dahilde işleme rejimi kullanan firmalara önemli bir avantaj sağlandığını söylemek yanlış olmayacaktır. Dahilde işleme rejimi kapsamında yapılan ithalat ve ihracatlarda mahsuplaşma yapılırken tarafların aynı kişiler olup olmadığına bakılmayacaktır. Diğer bir ifadeyle, ithalat yapılan firma ile ihracat yapılan firmanın aynı firma olup olmadığına bakılmaksızın mahsuplaşma yapılabilecektir.
Mahsup işlemleri aracı bankalarca yapılmaktadır. İhracat bedelinin mahsuben ödemede kullanılabilmesi için mahsup talebinin bedel getirme süreleri içinde veya verilen ek süreler içinde gönderilen ihtarname süresi içerisinde yapılması gerekir. İthalat bedellerinin ihracat bedelinden mahsup işleminde kullanılabilmesi için ithalat konusu malların serbest dolaşıma giriş tarihi ile ihraç konusu malların fiili ihraç tarihi arasında azami 180 gün olması gerekir.
Dahilde İşleme Rejimi kapsamında ihraç edilecek bir ürün için ihracat öncesi yapılan ithalatta, ithal edilen malların serbest dolaşıma giriş tarihi ile ihraç konusu malların fiili ihraç tarihi arasında 180 günden fazla süre bulunması halinde dahilde işlem izni için Ticaret Bakanlığınca verilen sürenin mahsup işlemlerinin yapılmasında ihraç ve ithal arasındaki azami süre olarak dikkate alınması mümkündür.
Mahsuben ödemede kullanılacak döviz cinsi ile mahsuben ödenecek (transfer edilecek) gidere ilişkin döviz cinsinin farklı olması halinde mahsuben ödenecek azami tutar mahsup tarihindeki Merkez Bankası çapraz kurları esas alınmak suretiyle tespit edilir.
Aracı ihracatçı vasıtasıyla yapılan ihracatta, ihracat bedeli, ihracatçının onayı ile imalatçının veya tedarikçinin bu maddede sayılan bütün döviz giderlerinin mahsuben ödenmesinde kullanılabilir.
Aynı GB’de kayıtlı imalatçı/tedarikçi firma ile ihracatçı firmanın grup firması olması durumunda, ihraç bedellerinin yurda getirilme süresi içinde kalınması ve ihracatçının yazılı onayının alınması kaydıyla, ihracat bedeli imalatçı/- tedarikçi firmanın yaptığı ithalata ilişkin bedellerin mahsuben ödenmesinde kullanılabilir.
Ancak, mahsup sonrası kalan tutarın yurda getirilmesi gerekmektedir.
