Gümrük Birliği Nedir, Tedarikçi Beyanları Hakkında Bilgiler

 Gümrük Birliği Nedir?

Gümrük Birliği, en genel ifade ile, Topluluk ile Türkiye arasında ithalat veya ihracattan alınan gümrük vergileri ile eş etkili vergilerin tamamen uygulamadan kaldırılması, ortak ve tek gümrük tarifesi ve ortak kuralları uygulamak sureti ile Türkiye ile Topluluk arasındaki ticaretin önündeki teknik ve idari engellerin kaldırılması, Gümrük Birliği taraflarının üçüncü ülkeler üzerinden yaptıkları ticaret ile ilgili gümrük işlemlerine ilişkin kuralların belirlenmesi olarak tanımlanabilir.

Türkiye Gümrük Birliğine ne zaman katıldı? 

1/95 sayılı Türkiye-AB Ortaklık Konseyi Kararı’nın 6 Mart 1995 tarihli toplantısında kabul edilmesinin ardından, Türkiye-AB Gümrük Birliği 1.1.1996 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

Avrupa Topluluğu (AT) nedir?

Avrupa’da kalıcı barışı kurabilmek düşüncesinin çıkış noktası oluşturduğu Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu ( AKÇT ) ile başlayan, daha sonra 1957’de Roma Anlaşmasıyla kurulan Avrupa Ekonomik Topluluğu ( AET ) ile devam eden üye Avrupa devletleri arasında işgücü ile mal ve hizmetlerin serbest dolaşımına dayanan Avrupa  ülkeleri arasında geçerli olan bir anlaşmadır.

1965 yılında imzalan Füzyon Antlaşması (Birleşme Anlaşması) ile Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu, Avrupa Ekonomik Topluluğu ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu için tek bir Konsey ve tek bir Komisyon oluşturularak, bu Topluluklar, Avrupa Toplulukları adı altında anılmaya başlandı.

Kaynak : https://ab.gov.tr/_105.html

Avrupa Topluluğuna üye ülkeler hangileridir?

• Almanya,
• Avusturya,
• Belçika,
• Bulgaristan
• Çek Cumhuriyeti,
• Danimarka,
• Estonya,
• Finlandiya,
• Fransa,
• Hırvatistan,
• Hollanda,
• İngiltere,
• İrlanda,
• İspanya,
• İsveç,
• İtalya,
• Kıbrıs
• Letonya,
• Litvanya,
• Lüksemburg,
• Macaristan,
• Malta,
• Polonya,
• Portekiz,
• Romanya
• Slovakya,
• Slovenya,
• Yunanistan,

A.TR Dolaşım Belgesi Nedir?

Türkiye veya Avrupa Topluluğu arasında belirlenmiş olan koşulları sağlayan eşyalara Gümrük Vergisi muafiyeti sağlayan belgedir.

A.TR Dolaşım Belgesi, Gümrük Birliği Gümrük Bölgesi’nin iki parçası arasında doğrudan nakledilen; Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu’nu (AKÇT) Kuran Anlaşma Kapsamı Ürünlerin Ticaretine İlişkin Türkiye ile AKÇT Arasındaki Anlaşma kapsamındaki ürünler hariç olmak üzere; işlenmiş tarım ürünleri ile sanayi ürünleri için düzenlenir. Türkiye veya Avrupa Topluluğu’nda serbest dolaşımda bulunan eşyanın Gümrük Birliği çerçevesinde tercihli rejimden yararlanabilmesini (gümrük vergisi muafiyeti) sağlamak üzere, gümrük idaresince ya da bu idare tarafından yetki verilmiş kişi ve kuruluşlarca düzenlenip gümrük idaresince vize edilen belgedir.

A.TR Dolaşım Belgesi nasıl düzenlenir?

İhracatçılar veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcileri tarafından A.TR Dolaşım Belgesinin arka sayfasında yazılı kurallara ve Gümrük Birliği hükümlerine uygun olarak, Türkçe veya Topluluğun resmi dillerinden birinde, gümrük mevzuatı hükümleri gereğince hazırlanır. Belgeler Türkçe hazırlandığında, aynı zamanda Topluluğun resmi dillerinden birinde de düzenlenir.

A.TR Dolaşım Belgeleri, Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde elektronik ortamda düzenlenebilir.

A.TR Dolaşım Belgesi yazı makinası veya el yazısı ile doldurulur. El yazısı ile  doldurulduğu zaman mürekkepli kalem ve büyük matbaa harfleri kullanılmalıdır.  Belge üzerinde silinti ve ilaveler bulunmamalıdır.  Düzeltmeler yanlışların üzeri çizilmek  ve gerekirse doğruları yazılmak  suretiyle yapılmalıdır. Bu şekilde yapılan bütün düzeltmelerin belgeyi düzenleyen tarafından imzalanması ve gümrük idaresince tasdik edilmesi gerekir. Eşyanın tanımı bu amaçla ayrılan kutuya boş satır bırakılmadan yazılmalıdır. Kutu tamamen doldurulmadığında, eşyanın tanımına ilişkin son satırın altına boş alan kalmayacak şekilde yatay bir çizgi çekilmelidir.
A.TR Dolaşım Belgesi Anlaşmanın yapıldığı dilden biri ile doldurulmalı ve ihracatçı ülkenin iç hukuk hükümleri uyumlu olmalıdır. Belge Türkçe doldurulduğunda Topluluğun resmi dillerinden biri ile de doldurulur.

II. ÇEŞİTLİ KUTULARA YAZILACAK HUSUSLAR

• İlgili kişi veya firmanın tam adı ve adresi yazılır.
• Gerekli görülen hallerde, taşıma belgesinin numarası yazılır.
• Gerekli görülen hallerde, alıcı kişi/kişiler veya firma/firmaların tam adı ve adresi yazılır.
• İhraç ülkesinin adı yazılır.   
• Varış ülkesi adı yazılır.
• Belge kapsamı eşyanın toplam sayısı ile ilgili sıra numarası yazılır.
• Kolilerin marka, numara, miktar ve ambalaj türü ile eşyanın  ticari tanımı yazılır.
• 10 nolu kutuda tanımlanan eşyanın kilogram veya diğer ölçüler cinsinden  brüt ağırlığı yazılır
• Gümrük   idaresi tarafından doldurulur. Gerekli görülen hallerde, çıkış evrakı ile ilgili (formun cins ve numarası, gümrük idaresinin ve vize edilen ülkenin  adı)   hususlar yazılır.
• Yer, tarih ve ihracatçının adı yazılır, ihracatçı tarafından imzalanır.         

A.TR Dolaşım Belgesi nasıl vize edilir?

Gümrük idaresi ya da gümrük idaresince yetki verilen kişi veya kuruluş bu belgelerin kurallara uygun olarak doldurulup doldurulmadığını kontrol edip belgede kayıtlı eşyanın, Türkiye’de serbest dolaşım halinde bulunduğu hususunda, tevsik edici tüm bilgi ve belgelerle birlikte, ihracata ait diğer belgeleri de inceleyerek vize işlemi gerçekleştirir.

1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı Nedir?

Türkiye-AB Arasında Gümrük Birliğinin uygulanmasına yönelik olarak, Ortaklık Anlaşmasının; Tarafların karşılıklı yükümlülüklerini, ve Gümrük Birliği'nin etkin biçimde işleyişinin sağlanmasına yönelik alınmış kararlardır.

Türkiye ile AB arasında tam üyeliği esas alan bir ortaklık ilişkisi tesis eden Ankara Anlaşması, ortaklığın son döneminin gümrük birliği temelinde olacağını tespit etmiş; Katma Protokol ise 22 yıllık bir süre sonunda gümrük birliğine ulaşılmasını öngörmüştür. Bu kapsamda, teknik ve siyasi platformda yürütülen çalışmaların sonuçları, gümrük birliğinin tamamlanmasına ilişkin esasları ve takvimi belirleyen 1/95 sayılı Türkiye-AB Ortaklık Konseyi Kararı altında toplanmıştır. Söz konusu Kararın Ortaklık Konseyi'nin 6 Mart 1995 tarihli toplantısında kabul edilmesinin ardından, Türkiye-AB Gümrük Birliği 1.1.1996 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı’nın İçeriği

Kapsadığı alanlar ve içerdiği hükümler itibariyle Türkiye ile AB arasında klasik anlamdaki gümrük birliğinin ötesinde bir entegrasyon süreci başlatan Gümrük Birliği Kararı'nın öngördüğü hukuki ve kurumsal düzenlemeler, dünya ticaretinde GATT kuralları bazında gelişen yeni koşullar ve AB’nin 1992 yılında hayata geçirdiği Tek Pazar uygulamaları çerçevesinde, Topluluğun Ortak Ticaret ve Ortak Rekabet Politikalarına uyumu da kapsamaktadır.

Bu çerçevede Gümrük Birliği Kararı;

• Malların serbest dolaşımı ve ticaret politikası,
• Gümrük vergilerinin, miktar kısıtlamalarının ve eş etkili vergi ve tedbirlerin kaldırılması,
• OGT ve tercihli tarife politikası,
• İşlenmiş tarım ürünleri,
• Tarım ürünleri ,
• Gümrükler,
• Mevzuatın yakınlaştırılması (fikri, sınai ve ticari mülkiyetin korunması, rekabet, devlet yardımları, kamu ihaleleri, vergilendirme),
• Yerleşme hakkı ve hizmetler,
• Kurumsal yapı,
• Türkiye-AB Gümrük Birliği Ortak Komitesi,
• Danışma ve karar prosedürleri,
• Uyuşmazlıkların çözümü,
• Korunma tedbirleri, ile ilgili hükümler ve eklerden oluşmaktadır.

Ortaklık Konseyi'nin 6 Mart 1995 tarihli toplantısında 1/95 sayılı Gümrük Birliği Kararının yanısıra,

• Taraflar arasındaki ilişkilerin Ortaklık Anlaşmasının öngörmediği alanlarda da güçlendirilmesini amaçlayan bir Tavsiye Kararı,
• Türkiye'nin üçüncü ülkelere karşı 1 Ocak 2001 tarihine kadar Ortak Gümrük Tarifesinin üzerinde vergi uygulayacağı hassas ürünleri belirleyen 2/95 sayılı Karar,
• Türk ekonomisinin Gümrük Birliğine bağlı olarak geçireceği değişiklikler esnasında ihtiyaç duyacağı mali yardım ve işbirliğinin çerçevesini belirleyen Topluluk Deklarasyonu, kabul edilmiştir.

1/98 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı Nedir?

Türkiye ve Topluluğun tarım ürünleri ticaretini düzenlemeye yönelik alınmış olan kararlardır.

Türkiye ve Topluluğun tarım ürünleri ticaretinde aralarında yaptıkları tercihli düzenlemelerin aşamalı olarak iyileştirilmesini temin eden gümrük birliğinin nihai aşamasının uygulanmasına ilişkin 22 Aralık 1995 tarihli 1/ 95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararına istinaden , Tarım ürünlerinde karşılıklı imtiyazların düzenlenmesi, Türkiye ve Topluluk arasında tarım ürünleri konusundaki ticareti düzenleyen kararlardır.

2006/10895 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Nedir?

Türkiye İle Avrupa Topluluğu Arasında Oluşturulan Gümrük Birliği’nin Uygulanmasına İlişkin Esaslar Hakkında Karar;

Türkiye ve Avrupa Topluluğu arasında oluşturulan Gümrük Birliği’nin uygulanması amacıyla, Türkiye veya Avrupa Topluluğu’nda serbest dolaşımda bulunan eşyanın ticareti ile Gümrük Birliği taraflarının üçüncü ülkeler üzerinden yaptıkları ticaret ile ilgili gümrük işlemlerine ilişkin usul ve esasları kapsar.

Tedarikçi Beyanı Nedir?

Tedarikçi tarafından düzenlenip ihracatçının kullanımına sunulan, EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi düzenlenmesine yönelik başvuruları ya da fatura beyanı veya EUR-MED fatura beyanlarını tevsik etmek üzere kanıt olarak kullanılan, eşyanın Türkiye veya Topluluk’un ilgili tercihli ticaret anlaşmalarında yer alan menşe kurallarına uygun olarak tedarik edildiğini belirten yazılı menşe beyanıdır.

(1) Gümrük Birliği kapsamında serbest dolaşımda bulunan ve Pan-Avrupa Menşe Kümülasyon Sistemi, Pan-Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyon Sistemi veya Batı Balkan Menşe Kümülasyon Sistemine taraf ülkelerden biri menşeli eşyanın tercihli menşe statüsü tedarikçi beyanı ile kanıtlanır.

(2) Türkiye’den Topluluğa ve Topluluk’tan Türkiye’ye sevkedilen Pan-Avrupa Menşe Kümülasyon Sistemi, Pan-Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyon Sistemi veya Batı Balkan Menşe Kümülasyon Sistemine taraf ülkelerden biri menşeli eşyanın, aynı halde veya işlendikten sonra yine Pan Avrupa Menşe Kümülasyon Sistemi, Pan-Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyon Sistemi veya Batı Balkan Menşe Kümülasyon Sistemine taraf ülkelerden birine ihraç edilmesi sırasında tercihli rejimden yararlanmak üzere menşe ispat belgesi düzenlenmesi talebinde bulunulduğunda menşei kanıtlayıcı belge olarak tedarikçi beyanı kullanılır.

(3) Tedarikçi beyanı ilgili ülkelerle ticarette geçerli menşe kuralları uyarınca söz konusu eşyanın menşe kurallarını sağladığı ve beyan sahibinin bu beyanı destekleyici her türlü kanıtı ibraz etmeye hazır olduğunu gösterir.

Uzun Dönem Tedarikçi Beyanı Nedir? 

Tedarikçi tarafından menşe statüsü uzun bir süre aynı kalması beklenen eşyanın belirli bir müşteriye düzenli olarak tedarik edilmesi halinde söz konusu eşyanın müteakip sevkiyatlarını da kapsayacak şekilde hazırlanan, düzenlendiği tarihten itibaren ancak 1 yıla kadar geçerlilik taşıyabilen tek bir tedarikçi beyanıdır

(1) Bir tedarikçinin belirli bir alıcıya tercihli menşe statüsü uzun dönemde aynı kalması beklenen bir eşyayı düzenli olarak tedarik etmesi halinde, bu dönem boyunca gerçekleştireceği tüm sevkiyatlarını kapsayan bir tedarikçi beyanı (Uzun Dönem Tedarikçi Beyanı ) verebilir. Uzun dönem tedarikçi beyanı düzenlendiği tarihten itibaren en çok bir yıl için geçerlidir.

(2) Uzun dönem tedarikçi beyanı geçmişe yönelik sevkiyatları kapsayacak şekilde düzenlenebilir. Bu tür durumlarda beyanın geçerliliği, beyanın düzenlendiği tarihten itibaren geçmişe yönelik olarak bir yılı geçemez.

(3) Tedarik edilen eşyanın tercihli menşe statüsünün, beyanın geçerlilik süresi içerisinde değişmesi halinde tedarikçi, uzun dönem tedarikçi beyanının artık geçerli olmadığını alıcıya derhal bildirmekle yükümlüdür.