YILIN EN KRİTİK AYI
Türkiye ekonomisi için yılın en önemli ayına girdik.
1 Kasım akşamı S&P’den beklenen not kararı, tahmin edildiği gibi bir kademe artış ve görünümün durağan olarak belirlenmesi ile sonuçlandı.
4 Kasım sabahı açıklanan Ekim ayı enflasyon verisi beklentilerin üzerinde geldi ve bu, haklı olarak faiz indirimlerinin olası başlangıç tarihinin gecikeceği şeklinde yorumlandı. Merkez Bankası faiz indirimleri için iki göstergeye bakıyor: aylık enflasyonun yüzde 2’nin altına inmesi ve 12 aylık enflasyon beklentilerinin iyileşmesi. Henüz bu iki gösterge bankanın hedeflediği düzeye gelmediği için faiz indirimi beklentileri güç kaybediyor.
Ancak işin bir de piyasa tarafı var. Özellikle sanayi kesiminde yüksek faizler ve dış talebin zayıflığı nedeniyle üretimde gerileme var. PMİ endeksi 7 aydır 50’nin altında seyrediyor. Sanayi üretim endeksi son aylarda geriliyor. İkinci çeyrek GSYH verisinde sanayi sektörlerinin yüzde 1,8 küçüldüğünü gördük. Bu ayın sonunda açıklanacak üçüncü çeyrek verilerinde de küçülmenin devam ettiğini göreceğiz. Büyüme verisinde sanayideki küçülmenin ne oranda açıklanacağı, Merkez Bankasının faiz indirim kararına etki edebilir. Üçüncü çeyrekte sanayi ikinci çeyrektekinden daha sert bir daralma gösterirse, Aralık ayında banka faiz indirimini henüz enflasyon kriterleri sağlanamamış olsa da başlatabilir.
5 Kasım günü ABD'de yapılacak seçimler, yakın tarihimizin en kritik küresel siyasi dönemeçlerinden birinin başlangıcı olabilir. Trump ya da Harris’in seçilmesi, Önceki seçimlerin aksine 5 Kasım, Cumhuriyetçiler ve Demokratlar arasında galibin belirlenmesinden çok; küresel ekonomiye ve ticarete önemli etkileri olabilecek bir düğümün çözüldüğü gün olacak.
Seçimlerin hemen ardından 7 Kasım akşamı FED faiz kararını açıklayacak. Kasım toplantısında alınacak karar önemli olmakla birlikte ABD’deki seçim sonuçları FED’in para politikasındaki tutumunun belirlenmesi açısından da önemli olabilir. Zira Trump, faizlerin hızlı bir şekilde aşağıya çekilmesi ve ekonominin canlandırılması buna karşılık ithalatı yavaşlatıcı yeni önlemler alınması yönünde bir pozisyonun içinde.
8 Kasım’da merkez bankası yılın son enflasyon raporunu açıklayacak. Sıkı para politikasına rağmen maliye politikasının normalleşme sürecini yeterli desteği henüz sağlayamamış olması merkez bankasının enflasyonla mücadele konusundaki elini zayıflatıyor. Yüksek faize rağmen enflasyonun aylık bazda hala yüksek seyrediyor ve diğer yandan sanayi sektörlerinin bir süredir küçülüyor olması, eleştiri ve soru işaretlerini beraberinde getiriyor.
21 Kasım para politikası kurulunun faiz kararını açıklayacağı tarih. Bu toplantıda bir indirim yapılması neredeyse imkansız olsa da açıklama metninde bir ton değişimi görme ihtimalimiz daha yüksek. Özellikle karardan bir hafta sonra açıklanacak üçüncü çeyrek büyüme verilerinin yine önceki çeyrekteki gibi sanayi tarafında daralmaya işaret edecek olması merkez bankası üzerinde baskıları artırabilir. Bu nedenle, piyasa beklentileri gelecek yılın başına işaret ediyor olsa da, Aralık toplantısında PPK’nın bir faiz indirimi ihtimali çok da düşük değil.
