TARİFENİN 2-A NUMARALI YORUM KURALININ MONTAJ SANAYİSİ İLE İLİŞKİSİ

Gümrük Tarife cetvelinde özel bir pozisyonda belirtilmemiş olmadıkça ya da açıklama notlarında aksine bir hüküm bulunmadıkça, tamamlanmamış veya imali bitirilmemiş, birleştirilmemiş veya demonte şekilde gümrüğe sunulmuş veya son şeklini almamış yani taslak halindeki eşyalar genel yorum kuralları 2-a hükümlerine göre sınıflandırılmaktadır.

Bu sınıflandırma yapılırken dikkat edilmesi gereken en önemli detay, yukarıdaki özellikleri taşıyan eşyaların gümrüğe sunulduklarında ana eşyanın ayırt edici niteliğini içermesi gerekir.

Aşağıya bazı örnekler sıralayabiliriz.

1) Çay makinesinin ayırt edici özelliğini kazanmış üzerine ısıtıcı rezistans monte edilmiş haldeki natamam çay makinesi.

2) Metallere ark kaynağı yapan, otomatik, kaynak makinesi ayırt edici özelliğini kazanmış robot kolu.

3) 5,5 cm çapında daire şeklinde, alaşımsız çelikten, her iki yüzeyi bakır esaslı kaplamaya sahip, asılmak için bir kulpa sahip madalya taslağı.

4) Vidalı kapakla kapatılmak üzere vida ağzı açılmış biçimde bir ucu açık bir ucu kapalı, vida ağzı açılmış olan ucun altında kalan kısmı istenilen şekil ve boyutlarda genişletilebilecek biçimde tasarlanmış olan plastik şişe taslakları

5) Sele ya da tekerlekleri olmayan bir bisiklet veya birleştirilmemiş ya da sökülmüş, tüm parçaları bir arada sunulan bir bisiklet.

6) Kompresörü takılmamış bir buzdolabı.

7) Motoru takılmamış otomobil.

Bu örneklerin tamamı ana ürünün ayırt edici niteliğini taşıdıkları kabul edilerek genel yorum kuralları 2-a gereğince ana ürüne ait tarife pozisyonunda sınıflandırılmaktadır.

Bu şekilde yapılan sınıflandırmalar incelendiğinde, bu kuralın uygulanmasında özellikle montaj sanayinde üretim yapan firmaların, SKD (yarı demonte) ve CKD (tamamıyla demonte) kapsamında ithal ettikleri eşyaların bu kurala uygun olarak sınıflandırılmadıklarının çok mümkün olmadığı bilinmektedir. Farklı dönemlerde farklı sevkiyatlar ile gelerek montajı neticesinde ana ürünü oluşturan bu demonte parçalar, aksam parça olarak beyan edilerek ithal edilmektedir. Bu işlemler ana ürüne ait mali yüklerin karşılanmaması veya alınması gereken izinlerin de alınmaması sonuçlarını doğurmaktadır.

Kısacası makine ithal eden bir ithalatçı ile parçaları yarı veya tam demonte olarak ithal ederek montaj yapmak suretiyle makine üreten bir ithalatçı arasında doğal olarak haksız bir rekabet oluşmaktadır.

Farklı dönem ve sevkiyatlarda gelen ve genel kullanıma mahsus aksam parçalar (vida, rulman, yay, kayış vb) dışında olan bir makine veya cihazın ayırt edici özelliklerine sahip olan parçaları için cihaza veya makine için yürürlükte olan vergiler ve ticaret politikası önlemlerinin uygulanması sağlıklı olacaktır.