TAKRİR BELGESİ NEDİR?
Arapça karâr kökünden türeyen takrîr sözlükte “yerleştirmek, kararlaştırmak” anlamına gelmektedir. Diplomasi terimi olarak bir işi veya konuyu yazılı şekilde ilgili mercilere bildiren belge türünü ifade eder. 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun, gümrük vergilerinden muafiyet ve istisnaları düzenleyen 167. maddesinin birinci fıkrasının ikinci bendi ile mütekabiliyet esasına göre ithal edilen diplomatik eşyanın gümrük vergilerinden muaf olduğu hüküm altına alınmıştır. Takrir belgesinin, ilgili elçilik veya muafiyet hakkı tanınmış misyon şefleri veya heyet başkanları tarafından tanzim edilmiş ve Dışişleri Bakanlığınca onaylanmış, gümrük vergilerinden muafiyet sağlayan mektup olarak tanımlanması yerinde olacaktır.
Mevzuat hükümleri, diplomatik veya konsolosluk misyonu ve mensuplarına, o ülkede Türk misyonu ve/veya mensuplarının en az ilgili genelgede öngörülen ayrıcalıklardan yararlanmaları halinde uygulanır. Söz konusu ülkede, Türk misyonu ve/veya mensuplarına tanınan ayrıcalıkların, konu genelgede öngörülenden daha kısıtlı olduğu durumlarda, söz konusu ülkenin Türkiye'deki misyonlarına aynı kısıtlamalar uygulanır. Benzer şekilde karşılıklılık gereği tanınan haklar genişletilebilir.
İlgili ülkelerde mütekabiliyetin varlığının tespit ve teyidi hususunda Dışişleri Bakanlığının değerlendirmesi esas alınır. Merkezi Türkiye'de olan uluslararası kuruluşlar ile diğer uluslararası kuruluşların Türkiye'deki temsilciliklerine ve mensuplarına sağlanacak ayrıcalıklar, kuruluş anlaşmalarının ilgili maddeleri çerçevesinde Dışişleri Bakanlığınca belirlenir.
Özel araçlar:
Diplomatik üye ile idari ve teknik personel, Dışişleri Bakanlığınca onaylanan takrire (Ek-1/Form B) istinaden gümrük vergilerinden muafen özel araç ithal edebilir ya da Dışişleri Bakanlığının uygun görmesi halinde yerli üretim araçları da aynı şartlarla muafen satın alabilir. Diplomatik üye ile idari ve teknik personelin, kendi adına kayıt edilmesi şartıyla, eşinin kullanımı için aynı anda ikinci bir araca sahip olmasına izin verilir. Elden çıkarılan araçlar yerine yeni araç ithal etme hakkının mütekabiliyet çerçevesinde kullanımı hususunda Dışişleri Bakanlığının görüşü esas alınır. Karşılıklılık ve ikili anlaşma hükümleri, Dışişleri Bakanlığınca değerlendirilir. Diplomatik üye ile idari ve teknik personel tarafından ithal edilen özel araçlar, kişinin görevi sona erdiğinde satılır, devredilir, gümrüğe terk edilir veya ihraç edilir.
Hizmet araçları:
Yabancı misyon tarafından, Dışişleri Bakanlığınca onaylanan takrire istinaden gümrük vergilerinden muaf olarak makul sayıda hizmet aracı ithal edilebilir. Misyon yerli üretim araçları da aynı şartlarda muafen satın alabilir. Misyonun hizmet araçlarının sayısında, karşılıklılık esas olup, kota sayılarında gerekli düzenlemeler Dışişleri Bakanlığınca gerçekleştirilir.
Kişisel eşya, ev esyası ve diplomatik paketler
İthalat:
Yabancı misyon, diplomatik üye ile idari ve teknik personelin görevleri süresince getirdikleri kişisel eşya ve ev eşyasının ithali, eşya listesinin eklendiği bir takrire (Ek-2/- Form A) istinaden gümrük vergilerinden muaf olarak gerçekleştirilir. Söz konusu listede elektrikli ve elektronik eşya detaylı olarak belirtilir. Yabancı misyon, diplomatik üye ile idari ve teknik personel, çamaşır makinesi, buzdolabı, televizyon ve video gibi elektrikli ve elektronik eşyanın her türünden makul ölçüleri aşmayacak biçimde ithal edebilir. Söz konusu kısıtlamaların kontrolü, Dışişleri Bakanlığı tarafından yürütülür.
Bir yabancı misyona, misyonun resmi kullanımı için elektronik cihazlardan makul ölçüde ithal izni verilebilir. Bu husus Dışişleri Bakanlığı tarafından izlenir ve denetlenir.
Bir diplomatik üye ile idari ve teknik personel bir takvim yılı içinde 240 şişeden fazla içki (derecesi yüksek alkollü içkiler) ve 200 kartondan fazla sigara ithal edemez. Hafif alkollü içkiler (şarap, bira vb.) ve tütün gibi diğer maddelerin ithalatı ise makul düzeyde tutulmalıdır. Yabancı misyon bu kısıtlama ve kotalardan muaf tutulabilir. Söz konusu kısıtlamaların kontrolü, Dışişleri Bakanlığı tarafından yürütülür.
İthalat takriri, eşyanın gümrük idaresine varmasından sonra hazırlanır ve takrir eksiksiz olarak doldurulur. Gümrük belgesi veya konşimentonun aslı ya da fotokopisi takrire eklenir.
Tüketim eşyasına ilişkin takrirler, ithal edilecek eşyanın yeterli tanımını ve tam listesini içerecek şekilde, dört örnek halinde düzenlenir.
Elektrikli ve elektronik ev eşyası, mobilya ve benzeri dayanıklı tüketim eşyası takrirleri, ithal edilen her eşyanın (modeli, tipi, boyutları, ağırlığı, fiyatı gibi) tam tanımını içerecek şekilde, beş örnek halinde düzenlenir.
Misyon şefi ve misyonun resmi kullanımı için düzenlenen ithalat takrirleri bizzat misyon şefi ya da onun tayin edeceği kişi tarafından imzalanır.
Makine ve teçhizat ithali
Yabancı misyon tarafından yapılan makine ve teçhizat ithali, Dışişleri Bakanlığının ön iznine bağlıdır. İlgili takrirler, eşyanın cinsi, değeri, miktarı, seri numarası, tipi, modeli ve özellikle kullanım yeri ve amacı ile ilgili ayrıntılı bilgileri içerir. Broşür ve kullanım belgeleri de takrire eklenir.
Sergi malzemesi
Yabancı misyon adına münhasıran misyon binasında sergilenecek her türlü malzemenin (filmler dahil) ithali, misyon tarafından tanzim edilecek ayrıntılı listeyi içeren takrire (Ek-2/Form A) istinaden yapılır. Bu malzeme, sergi sonunda ihraç edilir.
Diğer Hükümler
Türkiye'deki yabancı misyon, diplomatik üyeler ile idari ve teknik personel tarafından, Dışişleri Bakanlığınca onaylanan takrire istinaden gümrük vergilerinden muaf olarak ithal edilen araçların, 2015/10 sayılı Genelge ile düzenlenen koşulların sağlanması halinde, Dışişleri Bakanlığının iznini müteakip 2015/10 sayılı Genelge hükümleri çerçevesinde Türk vatandaşlarına satılabilmesi mümkün bulunmakta olup, diplomatik muafiyetle ithal edilen araçların muafiyetten yararlanmayanlara satış suretiyle kesin ithalatında kullanılmış izni alınmasına gerek bulunmamaktadır.
