ŞUBAT AYI DIŞ TİCARET VERİLERİ NEYE İŞARET EDİYOR?
Geçtiğimiz günlerde Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan Şubat ayı geçici verilerine göre ihracat % 1,5 gerilemeyle 20 milyar 776 milyon, ithalat %3,8 artış ile 28 milyar 930 milyon $ oldu.
İhracat tarafında İngiltere'ye %10, Birleşik Arap Emirlikleri'ne % 41, Yunanistan'a %56, Bulgaristan’a %14, Suudi Arabistan'a %16 ve Libya'ya %18 üzerinde artış gerçekleşmesi, artı hanesine yazılacak önemli başlıklar. Buna karşılık ABD ve Rusya'ya ihracatta sırasıyla %10,9 ve % 21,6 civarında düşüş gerçekleşti.
Ürün bazında incelendiğinde bazı istisnalar dışında, ihracatta, pek çok kalemde düşüş olduğu göze çarpıyor. Altın ve silah ihracatındaki yaklaşık 500 milyon dolarlık artış olmasa, ihracatta daha sert düşüş görebilirdik.
İthalat kanadında ise ılımlı bir artış yaşandığını görüyoruz. Tıpkı ihracata olduğu gibi burada da altının önemli bir etkisi var. Nitekim, 2024 Şubat’ta 1,6 milyar dolar olan altın ithalatı, bu yılın aynı ayında 2,5 milyar dolara çıkmış. Altın hariç ithalatta ise yatay bir seyir devam ediyor.
Dikkat çekici birkaç gelişmeyi şöyle özetlemek mümkün.
- Şubat ayında motorlu kara taşıtları ithalatında %10’a yakın gerileme var.
- Benzer şekilde (84.fasıl) kazan, makine ve elektriksiz cihazlar ithalatında% 11’e, demir çelik ithalatında% 10'a yakın düşüş görüyoruz.
- Enerji ürünlerinde%12, bakırda %55 alüminyumda %50, yağlı tohum ve meyvelerde %42 gübrelerde %18 civarında artış yaşandı.
Motorlu kara taşıtları ithalatındaki zayıflamanın devam edip etmeyeceği önemli bir gösterge olacak. Bildiğiniz gibi 2024 yılında, ilk kez, Türkiye'nin tüketim malı ithalatı yatırım malı ithalatının üzerine çıktı ve bunun nedenlerinin başında ithal binek otomobil talebindeki artış vardı.
Yılın kalanında dış ticaretimizde gidişatın nasıl olacağını tahmin etmek önceki yıllara göre biraz daha zor bunun nedeni küresel ekonomik belirsizlikteki artış. Yurt dışı kaynaklı herhangi bir olumsuz şok gelmeyeceği varsayımı altında, 2024 yılında daralan dış ticaret açığının, 2025’te yerini kademeli bir yükselişe bırakması; Şubat’ta olduğu gibi, yıl genelinde ithalatın ihracattan bir parça daha canlı seyretmesi kuvvetle muhtemel.
ABD’nin gümrük vergilerinde yaptığı ve yapacağı değişiklikler, hem ülke bazında hem de ürün bazında küresel ticarette kaymalara neden olacaktır. Türkiye’nin dahil olmadığı tüm senaryolarda, büyük kısmı pozitif dolaylı etkiler görmemiz mümkün.
