ŞEFFAF VE GÜVENİLİR BİR KURUM KÜLTÜRÜ İNŞA ETMEK
İş Yerinde Etik Dışı Davranışlara Sessizlik: Neden Sessiz Kalıyoruz ve Bunu Değiştirmek İçin Neler Yapabiliriz?
İş yerinde etik dışı davranışlar, çalışan bağlılığını ve kurumsal itibarı tehdit eden önemli sorunlardan biridir. Ancak yapılan araştırmalar, bu tür ihlallere tanık olan her 10 çalışandan yalnızca 4’ünün durumu rapor etmeye istekli olduğunu gösteriyor. Bu çekimserlik, etik dışı davranışları önlemede bir engel oluştururken, kurumların güven ortamını zedeleyen ciddi bir durum yaratıyor. Peki, çalışanları sessiz kalmaya iten bu sebepler nelerdir ve bunu değiştirmek için kurumlar neler yapabilir?
Çalışanlar Neden Sessiz Kalıyor?
1. İş Güvencesi ve Kariyer Endişesi
Birçok çalışan, etik ihlalleri bildirmesi durumunda işini kaybetme veya kariyerinde geri adım atma gibi risklerle karşılaşacağını düşünüyor. Yapılan araştırmalara göre, çalışanların yaklaşık %30’u, etik ihlalleri bildirdiklerinde yönetimin ya da iş arkadaşlarının olumsuz tepkilerinden çekindiğini belirtiyor. Bu korkular, özellikle yüksek rekabetin olduğu ve performans odaklı kurumlarda daha belirgin hale geliyor.
2. Misilleme Korkusu ve Yalnız Bırakılma
Global Business Ethics Survey’e göre, etik ihlalleri bildiren çalışanların %70’i, bildirim sonrasında mobbing, dışlanma ya da görev yerlerinin değiştirilmesi gibi misilleme davranışlarına maruz kalıyor. Bu tür tecrübeler, çalışanları etik ihlallere karşı seslerini çıkarmaktan alıkoyan başlıca nedenlerden biridir. Çalışanlar yalnız bırakılma korkusuyla sessiz kalmayı tercih edebiliyor, bu da etik olmayan davranışların yayılmasına neden oluyor.
3. Raporlama Süreçlerindeki Güven Eksikliği
İş yerinde etik dışı davranışların bildirilmesini teşvik etmek için oluşturulan raporlama sistemlerinin yetersizliği, çalışanların bu süreçlere güven duymamasına neden oluyor. Özellikle anonimlik sağlanamaması ya da şikayetlerin ciddiye alınmadığına dair algı, çalışanları sessiz kalmaya itiyor. Eğer bir çalışanın, etik bir ihlali bildirdiğinde sürecin etkisiz kalacağına dair bir inancı varsa, bu, sessiz kalmayı tercih etmesine sebep olur.
Sessizliği Kırmak İçin Neler Yapılabilir?
İş yerlerinde etik dışı davranışlara karşı sessizliği önlemek, şeffaflık ve güvenin hâkim olduğu bir iletişim ortamı yaratmak için kurumların alabileceği bazı önlemler bulunmaktadır:
1. Güçlü Bir Etik Politikası Oluşturmak
Kurumların etik dışı davranışlara karşı sıfır tolerans politikası benimsemeleri, çalışanların bu kuralları açıkça anlamasını sağlamak önemlidir. İş etiği eğitimleri düzenleyerek ve çalışanları etik ihlallerin olası sonuçları hakkında bilgilendirerek farkındalığı artırmak, etik bir kültür oluşturmanın ilk adımıdır. Bu sayede çalışanlar, kurumun kendilerini koruyacağına olan güvenlerini artırır.
2. Anonim ve Güvenli Bildirim Kanalları Sunmak
Çalışanların etik dışı durumları bildirebileceği güvenli ve anonim raporlama kanalları sağlamak, şeffaf bir iş kültürü oluşturmanın temelini oluşturur. Bu kanallar, çalışanların kimliklerini açıklamadan bildirimde bulunmalarına olanak tanıyarak onları misillemeye karşı korur. Birçok başarılı şirket, bağımsız ve güvenli platformlar üzerinden bildirim kanalları oluşturarak bu süreci desteklemektedir.
3. Açık İletişim ve Destekleyici Bir Çalışma Ortamı Sağlamak
Şeffaf bir iletişim kültürü, iş yerinde güveni artıran en önemli faktörlerden biridir. Yönetim kademesinin, çalışanların endişelerini dinlemeye açık bir yaklaşım sergilemesi ve geri bildirimlere değer vermesi, çalışanların kendilerini güvende hissetmesini sağlar. Yönetimin örnek teşkil eden davranışları, çalışanlara bu konularda konuşmanın normal ve kabul edilebilir olduğunu hissettirir.
Örnek: Başarılı bir firma olan XYZ Şirketi, çalışanlarıyla düzenli olarak etik ihlaller hakkında diyalog kurmakta ve bu konuda geri bildirimler toplamaktadır. Bu sayede çalışanlar, etik ihlalleri bildirme konusunda kendilerini rahat hissetmekte ve kurum içinde açık bir iletişim sağlanmaktadır.
4. Eğitim ve Bilinçlendirme Çalışmaları
Etik ihlalleri önlemenin en önemli adımlarından biri, çalışanlara düzenli olarak etik değerler ve iş yeri kuralları hakkında eğitimler sunmaktır. Bu eğitimler, yeni işe başlayan çalışanlara oryantasyon süreçlerinde verilebileceği gibi, mevcut çalışanlar için de güncel konularla yenilenebilir. Eğitimler, etik ihlalleri fark etme, nasıl rapor edilmesi gerektiği ve misillemeye karşı korunma konularını içermelidir.
Sonuç Olarak: Şeffaf ve Güvenilir Bir Kurum Kültürü İnşa Etmek
İş yerinde etik dışı davranışlara karşı sessizliği önlemek, kurumların hem itibarını korur hem de çalışan bağlılığını artırır. Şeffaf ve güvenilir bir iş ortamı, çalışanların kendilerini ifade edebilmesine olanak tanır ve iş yerinde adaletin sağlanmasına katkıda bulunur. Güçlü bir etik politika, anonim bildirim kanalları, açık iletişim ve sürekli eğitimlerle desteklenen bir kurum kültürü, çalışanların seslerini daha rahat duyurabileceği ve güven içinde çalışabileceği bir ortam yaratır.
