REDRESEDE CEZA NETLEŞTİ

Gümrük mevzuatına baktığımızda, beyannamede düzeltme (redrese) işleminin 4458 sayılı Gümrük Kanununun 63’üncü ve Gümrük Yönetmeliğinin 121’nci maddelerinde detaylı bir şekilde hüküm altına alındığını görüyoruz.

Gümrük Yönetmeliğinin 121/2’nci maddesinin değişiklik öncesi halinde;

“Eşyanın teslimine kadar;

a) Eşyanın muayenesi için bilgisayar sistemi tarafından beyanın kontrolü türünün kırmızı hat olarak belirlenmesinden,

b) Beyan edilen eşyaya ilişkin bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden,

önce beyannamede düzeltme yapılmasına izin verilir ve herhangi bir ceza uygulanmaz” hükmü mevcuttu.

Mevzuat hükmünden görüleceği üzere eşyanın beyan türünün kırmızı hat olarak belirlenmesi durumunda uygulamada herhangi bir tereddüt bulunmuyordu. Bilindiği üzere, BİLGE sisteminde tescil ve onay işlemlerinin birleştirilmesinden sonraki uygulamada, beyanname ile ilgili olarak tescil alındığında tescil, onay ve hat belirleme işlemleri aynı zamanda gerçekleştiğinden, beyannamenin beyan kontrol türünün sistem tarafından kırmızı hat olarak belirlenmesi, yükümlüye eşyanın muayene edileceğinin bildirilmesi anlamını taşıyor. Böylelikle; eğer eşya kırmızı hatta yönlendirildikten sonra idareye GY md 121 kapsamında beyannamede düzeltme dilekçesi verilecek olursa; idare bunu kabul etmiyor ve “pişmanlıkla beyan” olarak kabul ederek GK md 234/3 kapsamında işlem tesis ediyordu.

Asıl tereddüt eşyanın beyan kontrol türünün “sarı hat” olarak belirlenmesinde yaşanmaktaydı. Şöyle ki; sarı hattan tescil almış bir beyannamenin “düzeltme” den faydalanabilmesi için GY md 121/2’ye göre “beyan edilen eşyaya ilişkin bilgilerin yanlış olduğunun idare tarafından tespit edilmemesi” gerekiyordu. Farklı bir ifade ile başka bir eşyanın beyanı sonucunu doğurmaması kaydıyla beyanın kontrol türü sarı hat olarak belirlenen eşyaya ilişkin bilgilerin yanlış olduğunun idare tarafından tespit edilmesinden önce yükümlüsünce beyannamede düzeltme talebinde bulunulması halinde düzeltme yapılmasına izin veriliyor ve herhangi bir cezai işlem uygulanmaması gerekiyordu. Ancak çoğu zaman uygulamada farklılıklar görülüyordu. Çünkü mevzuatımızda söz konusu tespitin idare tarafından ne şekilde yapılacağı somut olarak ortaya konamamıştı.

Böylelikle de farklı gümrük idarelerinde farklı uygulamalarla karşılaşılıyordu. Kimi gümrük idaresi benzer işlemde yükümlünün GY md 121 talebini kabul ediyor ve herhangi bir ceza uygulamıyorken, kimi gümrük idaresi de düzeltme talebini reddederek GK md 234/3 kapsamında cezai işlem uyguluyordu. 09.01.2024 tarihli 32434 sayılı Resmi Gazete’de yapılan Yönetmelik değişikliği ile söz konusu tereddüt yükümlü aleyhine giderilmiş oldu: Gümrük Yönetmeliğinin 121/2’nci maddesinin son paragrafında yer alan “ve herhangi bir ceza uygulanmaz” cümlesi anılan madde metninden çıkarıldı. Böylelikle eşyanın hat türüne bakılmaksızın yapılacak her türlü redrese için cezai işlem uygulanacağı hüküm altına alınmış oldu. Eğer düzeltme sonrası vergi farkı ortaya çıkacak olursa GK md 234/3 kapsamında “pişmanlıkla beyan” müessesi kapsamında, vergi farkı bulunmaması halinde de GK md 241 kapsamında usulsüzlük cezası tatbik edilecektir.

Gelinen noktada, artık beyanname düzenleme aşamasında daha dikkatli olmakta fayda var. Çünkü yapılacak en ufak bir hatanın geri dönüşü olmayacak, hat ayrımına bakılmaksızın cezai müeyyide ile muhatap olunacaktır. Redresesiz ve cezasız günler dilerim…