ÖLÜMSÜZ DİJİTAL BİLGİ BLOKLARI – BLOCKCHAIN
Blockchain veya Türkçe karşılığı ile “blok zinciri” teknolojisi son yıllarda farklı sektörlerin dikkatini çekmeyi başardı. Bu teknoloji sayesinde internet üzerinden her adımını herkesin takip ettiği, şeffaf, müdahale edilmesi hemen hemen imkansız genel veri tabanları oluşturulabilecektir.
Blockchain’in en önemli temsilcisi Bitcoin’dir. Blok Zinciri’ni ana mantığı ile bilginin merkezsizleşmesini sağlayan teknoloji olarak tanımlayabiliriz. Çünkü bilgiler bloklar halinde oluşup merkezi bir veri tabanı yerine herkese açık zincirler halinde saklanmaktadır. İnsanlığın geleceği olarak da konumlandırabileceğimiz bu ekonomik kavram aslında ekonominin ötesinde kullanım alanlarına sahip..
Bu teknolojide dijital bloklar üç farklı bilgi çeşidini saklayacak şekilde geliştirilmişlerdir. İktisat temelli ele aldığımızda ilk katman temel bilgiler olan ve blokların zincir içerisindeki sıralamasını belirten işlemi, tarihini, saatini ve miktarını gösterir. İkinci katmanda ise işlemin kim tarafından yapıldığına dair bilgi bulunur ve işlem yapanın bilgisi yerine bir dijital imza, bir sayısal kod yer alır. Üçüncü katmanda ise blokları ayrıştıran ‘’hash’’adlı kodlar bulunur.Bu bloklar zincir içerisinde sonsuza kadar korunur ve geriye dönük olarak işlem geçmişine bakılmasına olanak sağlar.
Şu ana kadar yapılmış en güvenli veri tabanı sistemi olarak adlandırılan Blockchain teknolojisinin kullanım alanları arasında Finans sektörü ve Devlet İşlemleri başta olmak üzere Eğlence, Çevre& Ekoloji, Enerji, Tedarik zinciri, Üretim, Eğitim, Ulaşım, Sağlık, Medya ve Gayrimenkul sektörleri sayılabilir.
Blokchain’i tedarik zinciri kapsamında biraz daha detaylı inceleyecek olur isek; Tedarik zincirini, bir şirketin müşterilerine sunacağı ürün ya da hizmeti oluşturabilmesi için gerekli alt ürünlerin ilk üreticiden itibaren izlediği zincir olarak tanımlayabiliriz. Tedarik zinciri sürecinde pek çok taraf bulunmaktadır. İhracatçı, Taşıyıcı ,Banka, Gümrük Müşavirlikleri, Sigorta, ithalatçı …
Bütün bu işlemlerin şeffaf ve geriye dönük değiştirilemez şekilde yapıldığını ve ilgili taraflar ile paylaşıldığını düşündüğümüzde güvene duyulan yüksek ihtiyacı karşılayacağı aşikardır. Bürokrasinin ve hataların azalmasından sağlanan emek ve zaman tasarrufunun da hatırı sayılır olacağını göz ardı etmemek gerekir.
İşlemlerin doğruluğu, ürünlerin ve hizmetlerin uygunluğu denetim firmaları veya hükümetlerin idareleri için de önem arz etmektedir. İşlemlerin Blockchain’de şeffaf ve değiştirilemez şekilde tutulup takip edilebiliyor olması onların açısından da büyük kolaylık.
Doğru şekilde kullanıldığı takdirde hayatımızın her yönünde kendini gösterecek olan Blockchain teknolojisi için, kullanım alanı sonsuz , ölümsüz, merkezsiz, anonim ve bir yandan da şeffaf ve güvenilir işlemler yapmayı mümkün kılan ve aynı zamanda şirket maliyetlerini de düşüren bir yapı demek yerinde olur.
Murat ŞAHİN
Gümrük Müşaviri
