KÜRESEL TİCARET BAROMETRESİ GERİLİYOR
2022 küresel ticaret açısından parlak bir yıldı. Bunda talep artışı kadar, mal fiyatlarının ve petrol fiyatlarının yüksek seyretmiş olması önemli birer etkendi. Ancak yılın sonlarına doğru bu üç değişkenin üçü de yönünü aşağı çevirdi. Yılın ilk yarısı son derece hareketli giden dış ticaret, ikinci yarıda kademeli olarak yavaşladı.
Dünya Ticaret Örgütü tarafından her çeyrekte açıklanan Küresel Ticaret Barometresi, dünya ticaretine yönelik veriler için bir öncü gösterge. Geçtiğimiz günlerde Aralık 2022 veri sonuçları açıklandı. Ticaret barometresi 96,2’den 92,2’ye geriledi. Bu, yılın on çeyreğinde dünya ticaretinin önceki çeyreğe göre hız kestiğini gösteriyor.
DTÖ bu hesaplamayı yaparken, ticaretin yönünü belirleyen altı değişkeni inceliyor. Bu altı göstergeden sadece biri, otomotiv parçaları, üretimi pozitif değer alırken, diğer beş gösterge daralmaya devam etti.
- İhracat siparişleri 97,4
- Otomotiv parçaları 105,8
- Konteyner taşımacılığı 89,3
- Hava kargo 87,8
- Elektronik parçalar 84,9
- Hammaddeler 92
Bu göstergeler çeyrekten çeyreğe büyük oynaklıklar göstermiyor. Trend değişimleri yavaşça ve zamana yayılarak gerçekleşiyor. Biliyorsunuz, faiz artışları nedeniyle pek çok ülkede ekonomik büyüme yavaşlamaya başladı. AB, ABD, İngiltere ekonomilerinde bunu net olarak görüyoruz. Çin ekonomisi ise önceki yıldan daha iyi bir görünüme sahip. Ancak bu küresel görünümü tersine çevirmeye yetmiyor.
Dış ticaretin küresel ölçekteki seyri ile Türkiye için seyri birbiri ile uyumlu. 2022 sonunda yavaşlamaya başlayan ihracatımız, 2023’te de bu seyrini koruyor. Şubat’ta depremin de etkisiyle uzun bir aradan sonra ihracatta gerileme yaşandı. Ancak deprem olmasaydı, bunun tam tersi bir durum görmeyecektik. Nitekim Türkiye’nin ihracat performansını belirleyen bir numaralı faktör hedef pazarlarımızın büyüme hızı. AB, ABD ve komşu ülkelerde büyüme yavaşladığı müddetçe, ihracatta bir canlanma beklememek gerekir.
Önümüzdeki aylarda küresel ticaret ve Türkiye’nin ihracatı yatay bir seyir izlemeye devam edecek. Dış ticarette olası bir canlanmayı en erken yaz sonunda görebiliriz.
