KARAYOLU DIŞINDA KULLANILAN HAREKETLİ MAKİNALARIN İTHALAT DENETİMİ (ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ: 2024/2) TEBLİĞİ ve REHBERİ BİZE NE ANLATIYOR?

Bilindiği üzere, 31.12.2023 tarih ve 32416 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan bahse konu tebliğ 30.06.2024 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu tebliğin amacı, Makine Emniyeti Yönetmeliği (2006/42AT) ile Karayolu Dışında Kullanılan Hareketli Makinalara Takılan İçten Yanmalı Motorlar İçin Gaz ve Partikül Halindeki Kirletici Emisyon Sınırları ve Tip Onayı ile İlgili Gereklilikler Hakkında Yönetmelik (2016/1628/AB) ve Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu ile İlgili Yönetmelik (2000/14/AT) kapsamında olan 8429.20.00.00.11 Gtip’li Greyderler, 8429.40.10.00.11 Gtip’li Vibratörlü ve lastik tekerlekli sıkıştırma işini tokmaklamak suretiyle yapan yol silindirleri, 8429.51.99.10.11 Gtip’li Lastik tekerlekli toprağı kazabilen makinalar, 8429.52.10.00.00 Gtip’li Paletli ekskavatörler, 8429.52.90.00.11 Gtip’li Kulesi 360 derece dönebilen lastik tekerlekli makinalar, 8429.59.00.10.11 Gtip’li Beko loder, 8413.40.00.00.00 Gtip’li Beton pompaları ve 8430.41.00.00.00 Gtip’li Kendinden hareketli delme ve sondaj makinalarının, ithalatta tabi bulundukları yönetmelik veya yönetmeliklere uygunluğunun denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Bu tebliğ kapsamındaki ürünleri ithal etmek isteyen firmaların, İthalat Denetim Ön İzni almış olmaları gerekir. İthalat Denetim Ön İzni yukarıda gtip ve madde adı verilen ürünlere yönelik ürünler gümrüklü sahaya gelmeden belge üzerinden yapılan denetim sonucu verilen izni ifade etmektedir. Ön izin başvurusu yapmadan önce Tebliğ Ek 3’ünde belirtilen ithal edilmek istenen ürüne ait AB Uygunluk Beyanı ve Tip Onay Belgesi (İlk ve son sayfaları) ürünün menşe ülkesinde yer alan Bakanlığımız misyonundan onaylatılması gerekmektedir. Belgeler elden ya da ithalatçı/imalatçı, distribütör KEP adresi üzerinden misyona gönderilebilir. Misyonun onayladığı evraklar veya onayladığına dair üst yazının talep edilmesi halinde firma tarafından denetim birimine sunulması gerekmektedir.

• Belgelerin, ithal edilmek istenen ürünlerin çıkış ülkesinde yerleşik dış temsilciliklerde onaylatılması gerekmektedir.
• Avrupa Birliği’nde üretilen ürünler için Müşavir/Ataşe Onayı aranmayacaktır.
• Serbest bölgelerde üretilen ürünler için onay Serbest Bölge Müdürlüğünce veya bağlı bulunduğu Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdür Yardımcılığı tarafından onaylanması gerekmektedir.

İthalat Denetim Ön İzni başvurusu, kullanıcı tarafından Bakanlık internet sayfasındaki "E-İşlemler" kısmında yer alan "Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS) Uygulaması" bölümü kullanılarak TAREKS üzerinden yapılır. Başvuru için, firma ekranında "Denetim Başvurusu" başlığı altındaki "Ön İzin" alt başlığından "Yeni Başvuru" kutucuğu altındaki "Ürün Grubu Bazında Başvuru" seçeneği ile birlikte alınmak istenen ön izin belgesinin (İthalat Denetim Ön İzni) işaretlenmesi yeterlidir.

TAREKS'e yüklenen, ancak ilgilisince düzenlenmediği anlaşılan AB Uygunluk Beyanı, Tip Onay Belgesi veya test raporunun tespiti halinde, diğer şartlar uygun olsa dahi İthalat Denetim Ön İzni olumsuz olarak sonuçlandırılır. Tebliğin 2 no’lu ekinde yer alan ürünler için her hâlükârda İthalat Denetim Ön İzni başvurusu yapılması zorunludur.

Ön izni uygun bulunan ürünlerin ithalat denetim başvuruları, firma adına işlem yapmak üzere yetkilendirilen kullanıcı tarafından, Bakanlık internet sayfasının “E-İmza Uygulamaları” kısmında yer alan “E-İmza Uygulamalarına Giriş” bölümü kullanılarak TAREKS üzerinden ithal partisine ilişkin verileri girilerek yapılır. Devir işleminin Türkiye Gümrüklü sahasında gerçekleşmesi halinde, devirli işlemlerde ön izin devri de gerçekleştirilebilir.

Ön izin sürecinde proforma fatura/fatura, Müşavir/Ataşe onaylı AB Uygunluk Beyanı ve Tip Onay Belgesi ve ithal edilmek istenen ürüne ait fotoğrafların (Her yönden ürün genel fotoğrafı, Ürün Plakası ve Tüm işaretleme bilgilerine (CE, Tip Onay, Uyarı İkaz vb.) ait fotoğraflar, ürün tahrik ünitesine ait fotoğraflar dahil) TAREKS’e yüklenmesi gerekmektedir. Fotoğraflarda marka ve model vs.- değişiklik yapılamayacaktır.

İthalat denetim ön izni uygun olarak sonuçlanan ürünler için firma adına işlem yapmak üzere yetkilendirilen kullanıcının TAREKS üzerinden yapmış olduğu başvurunun fiili denetime yönlendirilmesi halinde denetim süreci başlar. Fiili denetim olarak adlandırılan ithalat denetim süreci, aşağıda belirtilen hususlardan birkaçını kapsayacak şekilde yapılır.

• TAREKS Başvuru Bilgilerinin Kontrolü
• Kapsam Kontrolü ve/veya Belge Kontrolü
• Fiziki Muayene
• Laboratuvar Testi

Öncelikle TAREKS ön izin ve başvuru bilgileri kontrol edilir. Bununla beraber, fiziki muayenede ürünlerin ön izinde bilgileri sunulan ve denetlenen ürünler olup olmadığının kontrolü sağlanır.

Denetimler piyasaya arz edilmek istenen her bir model ürün için gerçekleştirilecektir.

• Uygunluk beyanı ile test raporlarının taşıma belgesi (konşimento, CMR, Tır karnesi) tarihinden önce veya aynı gün düzenlenmiş olması esastır.
• Uygunluk beyanının üretici tarafından düzenlenmesi gerekmektedir.
• Denetim konusu ürüne ilişkin sunulan belgelerde atıfta bulunulan standartların güncel olması esastır.
• İthalatçı tarafından sunulan AT uygunluk beyanı veya test raporunda beyan edilen standardın denetim başladıktan sonra değişmesi halinde ve değişen standardın ithalatçının lehine olması durumunda yeni standart dikkate alınabilir.

TAREKS üzerinden yürütülen denetimlerde, ilgili mevzuata, bu Tebliğ hükümlerine ve bu Tebliğe ilişkin uygulamalara aykırı hareket eden kullanıcının yetkisi, fiilin ağırlığına göre 3 ay ila 12 ay arasında askıya alınır, firmanın denetim başvuruları 6 ay ila 12 ay arasında fiili denetime yönlendirilir. Bu yaptırımlar uygulanırken belirlenen süreler ve denetim oranları, firmanın başvuru sıklığı, varsa önceki ihlalleri ve/veya ürünün niteliği gibi hususlar dikkate alınarak belirlenir.