İTHALATTA MERKEZİ GÜMRÜKLEME (CENTRALISED CLEARANCE IMPORT) NEDİR?

İthalatta Merkezi Gümrükleme (Centralised Clearance Import) Bulgaristan, Estonya, İspanya, Lüksemburg, Letonya, Litvanya, Polonya ve Romanya'da 1 Temmuz 2024 itibariyle uygulanmaya başladı. Bu yeni trans-Avrupa sistemi, Birlik Gümrük Kanunu'nda (UCC) tanımlandığı şekilde Avrupa düzeyinde merkezi gümrükleme sürecinin dijitalleştirilmesini sağlamayı amaçlıyor ve diğer üye devletler de önümüzdeki yıl kademeli olarak katılmayı planlıyor. CCI’da tüm temaslar tek durak noktası olarak hareket eden, denetleyici gümrük idaresi ile gerçekleşir. Gümrük beyannamesinin işlenmesi ve malların fiziksel olarak serbest bırakılması ilgili gümrük idareleri arasında koordine edilir.

Yeni sistemin temel amacı, Avrupa düzeyinde ithalat için merkezi gümrükleme sürecinin otomatik olarak işlemesini sağlamaktır. İlgili gümrük idareleri arasında sorunsuz elektronik bilgi alışverişini sağlayarak, ithalat için gümrük beyannamesini işlerken üye devletlerin gümrük idarelerinin idari ve işletme yükünü azaltır. Örneğin, süreçte yer alan ilgili aktörlerin sayısını azaltır, malları AB'ye getirme sürecini basitleştirir ve AB işletmelerinin CCI basitleştirmesini dijital bir ortamda kullanabilmelerini sağlar.

CCI sisteminin ilk aşamasında, (CCI FAZ-1) fiziksel olarak gümrüğe sunulan malların serbest dolaşım, gümrük antreposu, dahilde işleme ve nihai kullanım işlemlerinde standart gümrük beyannamelerinin kullanılması ve üye devletler arasında verilerin otomatik olarak işlenmesi sağlanacaktır. CCI sisteminin ikinci aşamasında ise (CCI FAZ-2)  basitleştirilmiş prosedürler, ek beyan usulleri , beyan sahibinin kayıtlarına giriş, ticarete konu edilen malların özel mali bölgelerle AB ticareti bağlamında işleme olasılığı genişletilecektir. İkinci fazın uygulamaya alınması, UCC Çalışma Programında belirtildiği gibi 2 Haziran 2025 olarak planlanmıştır.

İthalatta Merkezi Gümrükleme sistemi ile AB ülkelerinde olan ve bu izne sahip firmaların gümrük işlemlerinin daha hızlı yürütülmesi, transit prosedürünün olmaması ile gümrük iş ve prosedürlerinin azaltılması, tek merkezden iletişim ile idari iş yükünün azaltılması, merkezi süreçlerle maliyetlerin azaltılması, şeffaflık ve uyumluluğun sağlanması, firmaların küreselleşmiş bir pazara katılarak  daha rekabetçi olmaları, bulundukları yerden bağımsız olarak müşteriler ve ortaklarla iş hacimlerini artırmaları amaçlanmaktadır.

CCI basitleştirmesini ve CCI sistemini kullanmak isteyen ekonomik operatörler, öncelikle bir CCI iznine sahip olmalıdır ve temini için yerleşik olduğu AB Üye Devletindeki yetkili gümrük makamlarına başvurmalıdır. Yetkili makamlar başvuruyu inceler ve Birlik Gümrük Kanunu’nun 179. maddesi uyarınca izin verebilirler.