GECİKME ZAMMI ORANI ARTIRILDI
21.05.2024 tarih ve 32552 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 8484 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile gecikme zammı oranı, 21.05.2024 tarihinden geçerli olmak üzere aylık % 3,5’ten %4,5'e çıkarıldı. Söz konusu artışın majör sebebinin içerisinde bulunduğumuz enflasyonist ortam olduğunu tahmin etmek çok da zor değil. Bu vesileyle dilerseniz gecikme zammı ve gecikme faizi kavramlarını detaylıca tekrar hatırlayalım:
Gecikme zammı, kavram olarak 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’da karşımıza çıkıyor. Bu Kanunun 51’inci maddesine göre “amme alacağının ödeme müddeti içinde ödenmeyen kısmına vadenin bitim tarihinden itibaren her ay için gecikme zammı tatbik edileceği” hüküm altına alınmış.
Gecikme faizi ise 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 112/3’üncü maddesinde düzenlenmiş olup, vergilerin zamanında tahakkuk ettirilmemesi nedeniyle hesaplanmaktadır.
Dolayısıyla; gecikme faizi tahakkukun gecikmesi nedeniyle uygulanırken, gecikme zammı tahakkuk etmiş, ancak ödenmemiş vergiler için uygulanmaktadır.
Ayrıca; söz konusu tutarların hesaplamasında da bir ayrım bulunmaktadır: Şöyle ki, gecikme zammının hesaplanmasında ay kesirleri dikkate alınırken, gecikme fazinin hesaplanmasında dikkate alınmamaktadır.
Yine 6183 sayılı Kanunun 51’inci maddesine göre; 213 sayılı VUK’ kapsamında düzenlenen vergi ziyaı cezası haricinde diğer hiçbir vergi cezasında gecikme zammı uygulanmamaktadır. Dolayısıyla, 4458 sayılı Gümrük Kanunun kapsamında kesilen vergi aslına bağlı olsun veya olmasın hiçbir cezaya gecikme zammı uygulanmamaktadır.
Konuya ilişkin gümrük mevzuatında yer alan hükümlere baktığımızda, en detaylı açıklamanın 2 Seri Nolu Tahsilat İşlemleri Gümrük Genel Tebliğinde yapıldığını görüyoruz. Bu Tebliğin 15’inci maddesinde gecikme faizinden bahsedilerek; “hiç alınmayan veya eksik alınan gümrük vergilerine, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten, vergilerin kesinleştiği tarihe kadar olan süre için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre tespit edilen gecikme zammı oranında faiz uygulanacağı” hüküm altına alınmış ve söz konusu faizin de aşağıdaki gibi hesaplanması gerektiği belirtilmiş:
Yine aynı maddenin ikinci fıkrasında da gecikme zammında bahsedilmiş ve “ hiç alınmayan veya eksik alınan gümrük vergilerine ilişkin olarak ilgili gümrük idaresince yapılan tebligata rağmen ödeme süresi içinde ödenmeyen vergiler için, vadenin bitim tarihinden itibaren ödeme tarihine kadar geçen süre için gecikme zammının her ay için ayrı ayrı uygulanacağı” hüküm altına alınmış. Gecikme zammının da aşağıdaki formüle göre hesaplanması gerektiği belirtilmiş:
Özetlemek gerekirse, gecikme zammı tahakkuk etmiş ancak ödenmemiş vergiler için, gecikme faizi ise eksik ya da geç tahakkuk etmiş vergiler için uygulanmakta olup, gecikme zammı oranı yükseltildiğinde doğal olarak gecikme faizi oranı da yükselmektedir. Dolayısıyla gecikme zammı oranının aylık % 3,5’ten %4,5'e çıkarılması sadece vergilerin zamanında ödenip ödenmemesi durumunu değil, geç tahakkuk edilmesi durumunu da direkt etkilemektedir.
