EKONOMİDE BÜYÜME DEVAM ETSE DE SANAYİ SEKTÖRÜ KÜÇÜLÜYOR
2023’ün ilk çeyreğinde yüzde 3,9 büyüyen Türkiye ekonomisi ikinci çeyrekte yüzde 3.8 büyüdü. Böylece Covid-19 nedeniyle 2020’nin ikinci çeyreğindeki daralmanın ardından büyüme dönemi 12.çeyreğe taşındı.
Küresel ekonomide büyüme trendi zayıflarken, Türkiye’de ekonominin biraz daha canlı olması sevindirici. Ancak sadece büyüme oranına bakıp böyle bir yorum yapmak yanıltıcı olabilir. Nitekim büyümenin temelinde üretim artışından çok tüketim artışı var.
Üretim tarafına döndüğümüzde sanayi sektörünün daraldığını, tarım ve hizmetlerin büyüdüğünü görüyoruz. Sanayi sektöründe yön, üç çeyrekten bu yana aşağıya dönmüş durumda. 2022 yılının son çeyreğinde yüzde 4.4, bu yılın ilk çeyreğimde yüzde 1 daralan sektör, ikinci çeyrekte yüzde 2.6 daha küçüldü. Tarım sektörü yüzde 1.2, hizmetler ise yüzde 6,4 büyüdü.
Ekonominin genelinde büyüme varken, sanayinin küçülüyor olması dikkat edilmesi gereken bir konu. Özellikle de bu küçülme 9 aydır devam ediyorsa. Bu performansın temelinde birden çok faktör yatıyor. Küresel pazarlarda yavaşlama bunlardan biri. Nitekim bunun ayak izlerini ihracatımda görüyoruz.
Başka bir faktör, önceki dönemde işletmelerin kolay kolay kredi kullanamaması. Eximbank kredilerinin ihracata oranı da son derece düşmüş durumda. Seçim öncesinde kurların yarı-sabit hareketi ve enflasyon nedeniyle artan maliyetlerin döviz bazlı fiyatlara yansıtılmasındaki güçlük de sanayi sektörü performansını aşağı çekti.
Şu anda bunların bir kısmında iyileşme işaretleri başlamış durumda. Hemen değilse de sonbahardan itibaren sanayiye pozitif etkilerini göreceğiz. Ancak yine de sektörün büyümesinin önünde iki engel var. Biri, dış talebin hala zayıf bir görünüme sahip olması. İkincisi ise, iç talebi yavaşlatmaya yönelik tedbirlerin etkilerinin görülmeye başlaması.
Dolayısı ile sanayide yakın zamanda çok canlı bir büyüme performansı beklememek gerekiyor. Bu, hem ihracatta hem ithalatta bir süre daha yatay ve hafif negatif bir dönem yaşayacağımızı gösteriyor.
