Dış Ticarette Yıla Nasıl Başladık?

Geçtiğimiz günlerde Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan geçici verilere göre Ocak ayında ihracatımız yüzde 5,8 artışla 21,2 milyar dolara yükselirken, ithalatımız yüzde 10,2 artışla 28,9 milyar dolara ulaştı.  2024’ün aynı ayında dış ticaret açığı 6,2 milyar dolar iken bu yıl Ocak ayında 7,7 milyar dolar oldu.

Sayın Ticaret Bakanı, Ocak 2025’te tüm zamanların en yüksek ihracatına ulaşıldığını haklı bir gururla ifade etti. Ocak ayındaki artışın son altı ayın en yüksek düzeyinde olması da dikkat çekici bir gelişme.

Ocak ihracatını yorumlarken, iki alt veriyi hesaba katmazsak yanlış yapmış oluruz. Birincisi, altın ihracatı. Ocak 2024’te 792 milyon dolar olan 71. Fasıl ihracatı, bu yıl 1 milyar 562 milyon dolara çıktı. Yani ihracattaki artışın yaklaşık 770 milyon doları altın ihracatındaki artıştan geldi. İkincisi, paritedeki gerileme. Ocak 2024’te 1,09 olan Euro/Dolar paritesi bu yıl 1,04’e indiği için Euro kullanarak yaptığımız ihracatın Dolar karşılığı 480 milyon dolar civarında düştü.

Son dönemde AB’nin dünyadan ithalatında sınırlı da olsa bir gerileme var. Buna rağmen Türkiye, bölgeye ihracatını artırmaya ve AB pazarındaki payımız büyümeye devam ediyor.

Fasıllar bazında ihracatta anlamlı artış yakalanan başlıklar arasında yüzde 5,3 ile motorlu kara taşıtları, yüzde 11,9 ile elektrikli makine ve cihazlar, yüzde 13,2 ile demir-çelik, yüzde 4,1 ile mobilya, yüzde 7,7 ile kauçuk başta geliyor. Buna karşılık, elektriksiz makinelerde yüzde 1,3, enerji ürünlerinde yüzde 5,5, demir-çelikten eşyada binde 7, örülmemiş giyim eşyalarında yüzde 6,5 düşüş var.

İthalat tarafında gerilemenin sona erdiğini, dört aydır ithalat faturamızın arttığını görüyoruz. Ocak ayındaki çift haneli artışın arka planında yüzde 25,2 artan altın ithalatının, yüzde 10,7 artan elektrikli makine ithalatının, yüzde 15,2 artan  plastik ithalatının, yüzde 24 artan eczacılık ürünleri ithalatının önemli etkiler var. Enerji ürünleri, elektriksiz makine ve demir-çelikte ise düşüş yaşandı.

Yeni ABD yönetiminin gümrük vergileri konusundaki tutumu Türkiye’nin 2025 dış ticaretini etkileyecek bir faktör. Ancak bu etkiyi ithalattan ziyade, ihracatta hissedeceğiz. İthalatımız muhtemelen yıl genelinde ılımlı bir artış trendi izleyecek. İhracatta yılın ilk yarısı yatay-pozitif seyredecek. İkinci yarı ihracat tarafında olumlu ve olumsuz dış faktörlere açık olacağımız bir dönem olacak.