BEN, GÜMRÜK KANUNU’YUM.
Merhabalar, adım 4458 sayılı Gümrük Kanunu,
Bir konuyu öğrenmek için, içeriğini veya belirli kısımlarını ezberlemek veya ezberlemeye çalışmak yerine mantığının kavranmaya çalışılmasını değerli ve önemli bulurum her zaman. Bu yüzden hikayemi ve tüm mekanizmanın işleyişini ilk maddemden son maddeme doğru, bir mantık çerçevesinde ve elimden geldiğince sizleri de çok sıkmadan kısa bir şekilde aktarmak istiyorum. Özetle, bir de beni benden dinleyin istedim.
04.11.1999 tarih ve 23866 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 05.02.2000 tarihinde yürürlüğe girdim. Amacım, Türkiye Gümrük Bölgesine giren ve çıkan eşya ile taşıma araçlarının işlem süreçlerini düzenlemek, gümrük vergileri ve diğer yükümlülüklerin adil şekilde tahsili ile teminini sağlamak ve ticaretin kolaylaştırılması için modern esaslar koymaktır. Türkiye Gümrük Bölgesi, Türkiye Cumhuriyeti topraklarını kapsar. Türkiye kara suları, iç suları ve hava sahası bu gümrük bölgesine dahildir. Sonrasında beni okurken doğru ve daha iyi anlamanız için bazı temel tanımların ne olduğunu açıklarım.
Gümrük bölgesinin kapsamı, eşyanın gümrük statüsü, gümrük idarelerinin yetkileri ve temel kavramlarını anlatırım. Kim, hangi eşyayı nasıl getirir, nasıl bildirir — bunun temel kurallarını belirlerim. Vergilendirme açısından yükümlülüğün ne zaman başladığını ve nasıl sona erdiğini söylerim. Mesela, eşya gümrüğe sunulduğunda veya kanuna aykırı bir hareket tespit edildiğinde, yükümlülük doğabileceğinden bahsederim. Temsil hakkının nasıl olacağını ve yetkilendirilmiş yükümlü statüsünü anlatırım. Gümrük Mevzuatının uygulanmasına ilişkin kararların nasıl alındığından, gümrük idarelerinden bilgi alma hakkınızın olduğundan ve bağlayıcı tarife bilgisi ile bağlayıcı menşe bilgisinin nasıl alınacağının yanı sıra gümrük işlemleri süreleri hakkında bilgiler veririm.
Gümrük tarifesinin ne olduğunu ve eşyanın tarife pozisyonlarına ayrılmasını anlatıp, sonrasında en az gümrük tarifesinin doğru belirlenmesi kadar önemli olan eşyanın menşe ve gümrük kıymeti konularından bahsederim.
Gümrük memurları eşyanın tarifesini, menşe ülke bilgisini, miktarını, gümrük kıymetini, vergilerin doğru tahakkuk ettirilip ettirilmediğini, varsa ithalat öncesi alınması gereken izin ve uygunluk yazılarının alınıp alınmadığını ve diğer kurallara göre tüm gerekliliklerin yerine getirilip getirilmediğini kontrol ederler. Risk analiziyle hangi eşyaların ve araçların muayene edileceğini seçeriz. Risk yönetimi modern çağın en önemli unsuru!
Serbest Bölgelerin nasıl işlediği ile eşyanın imhası veya gümrük idaresine terk edilmesi konusunda bilgiler verdikten sonra, gümrük vergilerinden muafiyet ve idarelerin hangi hallerde size istisnalar sağlayabileceğinden bahsederim.
Sınır Ticaretinin kurallarını ve işleyişini anlattıktan sonra, posta ve hızlı kargo işlemlerinden, akaryakıt ve kumanya hükümlerinden bahsedip, hangi kurallara uyulmaması halinde gümrük idarelerinin eşyanızı tasfiyeye tabi tutacağını söylerim.
Gümrük yükümlülüğünün doğması, gümrük vergilerinin tahakkuku, tebliği ve ödenmesi ile gümrük yükümlülüğünün hangi hallerde sona erdiğinden bahseder, vergilerin geri verilmesi ve kaldırılması hükümlerini anlatırım. Vergiler ödendi, işlemler tamamlandı. Artık eşya teslim edilebilir. Hangi durumlarda teslim engellenir veya güvence aranır, ben belirlerim.
Gümrüklerde iş takibinin kimler tarafından hangi usullerde yapılabileceği ile kimlerin hangi şartları sağladığında Gümrük Müşavir Yardımcısı ve Gümrük Müşaviri olabileceğini anlatırım. Hükümlerime uygun gümrük beyanında bulunmayan kişi ve şirketlere uygulanacak cezaların genel hükümlerini ve vergi kaybına neden olan işlem yapanlara uygulanacak cezaları üzülerek söyler, sonrasında da usulsüzlüklere ilişkin uygulanacak cezalardan bahsederim.
Yükümlülerin kendilerine tebliğ edilen gümrük vergileri, cezalar ve idari kararlara karşı nasıl nasıl itiraz edebileceklerini veya idari yargı mercilerine nasıl başvurabileceklerini süreleri ile anlatırım. Gümrük idarelerince düzenlenen ek tahakkuk ve ceza kararı muhteviyatı alacaklar için yükümlü veya ceza muhataplarının isterlerse hangi cezalar için nasıl uzlaşma yoluna gidebileceklerini söylerim.
Ben 4458 sayılı Gümrük Kanunu: Ticaretin kolaylaştırılması ve güvenliğin sağlanması için çağdaş, AB uyumlu ve dijitalleşmiş bir yapı getirdim. Her maddem ticaretin bir aşamasını düzenler:
Giriş -> Beyan -> Kontrol -> Vergi -> Teslim -> Denetim -> Yargı
Yani: “Sınırdan geçen her eşyanın ve taşıma aracının baştan sona tüm yolculuğunu ben yönetirim.”
Benim hikayemin mantığını yakaladıktan sonra, beni daha iyi tanımak ve anlamak için bana bağlı Gümrük Yönetmeliğini okumanızı tavsiye ediyorum. Bilgisi olmayanın fikri de olmazmış, okumak iyidir. Detaylı ve bir mantık silsilesi dahilinde beni okudukça seveceğinize ve daha yakından tanımak isteyeceğinize adım kadar eminim. Sevgiyle kalın..
